No replies to this topic

[opensource]

Khai phá lãnh địa phần mềm nguồn mở
      Lao Động số 2 Ngày 03/01/2009 Cập nhật:   9:14 PM, 02/01/2009                          
           
            (LĐ)  - Cách đây 4 năm, Việt Nam bắt đầu phát triển và việc ứng dụng phần mềm  nguồn mở. Tuy nhiên trong 4 năm đó, công cuộc "khai hoang" chủ yếu chỉ  bằng những "công cụ thô sơ" và "canh tác đơn giản".      Ngày  30.12.2008. Bộ Thông tin và truyền thông (TTTT) ban hành Chỉ thị số  07/2008/CT-BTTTT về đẩy mạnh sử dụng phần mềm nguồn mở (PMNM) trong  hoạt động của cơ quan, tổ chức nhà nước. Có thể coi đây là "cỗ máy"  khai mở lãnh địa PMNM - nơi mà trước đó đã có bàn tay vỡ hoang bổ những  nhát cuốc đầu tiên, nhưng chưa "canh tác" được nhiều ở "miền đất hoang"  này.

Miền đất hoang - năng suất thấp

Cách  đây 4 năm, Việt Nam bắt đầu phát triển và việc ứng dụng PMNM. Tuy nhiên  trong 4 năm đó, công cuộc "khai hoang" chủ yếu chỉ bằng những "công cụ  thô sơ" và "canh tác đơn giản". Vì thế sau 4 năm, "miền đất hoang" PMNM  dù đã cho những mùa vụ đầu tiên; song thành quả chỉ là những con số nhỏ  bé, trong khi sức người, sức của thì đã bỏ ra quá nhiều.

Theo  thống kê của Bộ KHCN, VN hiện có khoảng 12 nghìn máy tính sử dụng các  PMNM như OpenOffice, trình duyệt Web Firefox và bộ gõ tiếng Việt  Unikey. Đối với hệ thống máy chủ, cũng mới chỉ có khoảng 1.000 máy chạy  hệ điều hành Linux...

Ngoài "năng suất thấp", miền đất PMNM cũng  trong tình trạng nhiều người "khai hoang" nhưng mang tính tự phát. Vì  thế việc ứng dụng PMNM chỉ là mạnh ai người ấy làm. Theo đại diện  Sacombank thì với hơn 4.000 máy tính của NH này, nếu dùng PMNM thì có  thể tiết kiệm hàng triệu USD tiền bản quyền. Tuy nhiên, NH này vẫn  quyết định mua bản quyền của Microsoft.

Lý do rất đơn giản,  nhưng... bắt buộc là bởi PM này đã được chuẩn hóa hệ thống. Không chỉ  NH này, ở cấp Chính phủ, VN cũng đã phải bỏ ra cả núi tiền mua bản  quyền của Microsoft. Theo tính toán, chi phí này cũng lên tới hàng chục  triệu USD.

Đầu tháng 12.2008, tại Hà Nội diễn ra Hội thảo quốc  gia lần thứ năm về PMNM. Theo các chuyên gia CNTT, việc ứng dụng và  phát triển PMNM còn quá nhiều khó khăn. Trong đó đặc biệt là vấn đề  nhận thức với tâm lý e ngại và thiếu động lực chuyển đổi. Thậm chí là  tâm lý "ăn sẵn" sẵn sàng vi phạm bản quyền. Đây là lý do khiến tỉ lệ vi  phạm bản quyền ở VN còn khá cao; trong khi quan hệ cung - cầu phát  triển PMNM chưa phát triển...

Khai phá được không?

Dù  qua 4 năm phát triển, qua 5 lần hội thảo quốc gia; song đây vẫn là câu  hỏi quá khó, thậm chí là có lúc việc phát triển và ứng dụng PMNM ở VN  bị... mất phương hướng.

Ngày 2.1.2009, khi trao đổi với phóng  viên Báo Lao Động, đại diện Bộ TTTT cho rằng với Chỉ thị  07/2008/CT-BTTTT, quyết tâm và "cây gậy" chính sách sẽ được cụ thể hóa.  Từ nay, việc phát triển và ứng dụng PMNM là "việc phải làm" với mục  tiêu rõ ràng. Đây chính là "cỗ máy" khai mở lãnh địa PMNM thay cho sự  tự phát, thích thì làm, không thích thì bỏ hoặc mạnh ai người ấy làm...  trước đây.

Tham vấn cho phát triển và ứng dụng PMNM, các chuyên  gia cho rằng: Đã đến lúc VN làm rốt ráo công việc này, để có thể tiết  kiệm số tiền khổng lồ hay "hao mòn" uy tín vì vi phạm bản quyền. Tuy  nhiên, điều cần nhất hiện nay là phát triển và ứng dụng có chọn lọc.

Theo  ông Vũ Duy Lợi - GĐ Trung tâm Tin học Văn phòng TƯ Đảng - thì ứng dụng  PMNM cần tiến hành từng bước, bảo đảm các hoạt động chuyên môn, nghiệp  vụ không bị gián đoạn.

Còn ông Nguyễn Trọng Đường - Phó Vụ  trưởng Vụ Công nghiệp CNTT Bộ TTTT thì cho rằng, trước mắt nên phát  triển và sử dụng PMNM trọng điểm có khả năng thay thế. Các chuyên gia  tính toán: Chỉ cần phát triển được một số PM trọng điểm, có tính ứng  dụng và đồng bộ tốt cho riêng hệ thống hành chính cũng đã đem lại cho  quốc gia những giá trị kinh tế, xã hội khổng lồ. Tuy nhiên sau đó nhất  thiết phải có chiến lược lâu dài nhằm phát triển bền vững, tránh sự lệ  thuộc bản quyền và quan trọng là chủ động trong ứng dụng phục vụ đất  nước.

            Mục tiêu năm 2009 cho ứng dụng PMNM: Chậm  nhất đến ngày 30.6.2009, đảm bảo 100% máy trạm của đơn vị chuyên trách  về CNTT và sở TTTT được cài đặt, 100% CBCNV được tập huấn; tối thiểu  50% CBCNV có thể sử dụng thành thạo trong công việc. Chậm nhất đến ngày  31.12.2009, đảm bảo 70% máy trạm trong các cơ quan, đơn vị thuộc bộ,  ngành, địa phương được cài đặt, 70% CBCNV được tập huấn; tối thiểu 40%  cán bộ, nhân viên sử dụng PMNM trong công việc.

Mục tiêu cho bộ, ngành, địa phương, hiệp hội và DN CNTT: Cung  cấp sản phẩm, dịch vụ PMNM. Cài đặt PMNM vào các máy tính khi cung cấp  cho các cơ quan, tổ chức nhà nước. Khuyến khích phát triển các ý tưởng,  sản phẩm, dịch vụ dựa trên PMNM. Bố trí một phần trong tổng kinh phí về  ứng dụng và phát triển CNTT của cơ quan mình cho việc triển khai sử  dụng các PMNM. A.X

Thế Hải - Quang Hùng